Radyatör Seçim Hesaplayıcısı Rehberi

Giriş

Doğru radyatör seçimi, konforlu ve verimli ısıtma elde etmek için gereklidir. Radyatörler, ısıtma sistemlerinde oda ısı kaybını karşılayan ve konforlu iç ortam sıcaklıkları sağlayan kritik bileşenlerdir. Yanlış boyutlandırılmış radyatörler yetersiz ısıtma veya enerji israfına neden olur.

Bu rehber, EN 442 (Avrupa Radyatör Standardı) ve DIN 4703 (Alman ısıtma standardı) standartlarını takip eden radyatör boyutlandırması, ısı çıkışı hesaplamaları ve seçim kriterlerinin teknik ilkelerini kapsar.

Isı Çıkışı Hesaplaması

Bir radyatörün gerçek ısı çıkışı şunlara bağlıdır:

$Q_{\text{gerçek}} = Q_{\text{nominal}} \times CF$

Burada:

• $Q_{\text{gerçek}}$ = Gerçek ısı çıkışı (W)
• $Q_{\text{nominal}}$ = Metre başına nominal çıkış (W/m)
• $CF$ = Gerçek sıcaklıklar için düzeltme faktörü

Düzeltme Faktörü Formülü

Düzeltme faktörü sıcaklık farklarını hesaba katar:

$CF = \left(\frac{\Delta T_{\text{ortalama,gerçek}}}{\Delta T_{\text{nominal}}}\right)^{1.3}$

Burada:

• $\Delta T_{\text{ortalama,gerçek}}$ = Gerçek ortalama sıcaklık farkı
• $\Delta T_{\text{nominal}} = 50$ K (standart test koşulu)
• Üs 1.3 = Panel radyatörler için ampirik sabit

Ortalama Sıcaklık Farkı

$\Delta T_{\text{ortalama}} = \frac{T_{\text{besleme}} + T_{\text{dönüş}}}{2} - T_{\text{oda}}$

Örnek:

• Besleme: 75°C
• Dönüş: 65°C
• Oda: 20°C
• $\Delta T_{\text{ortalama}} = \frac{75 + 65}{2} - 20 = 50$ K

Boyutlandırma Formülü

Gerekli Radyatör Uzunluğu

$L_{\text{gerekli}} = \frac{Q_{\text{oda}}}{Q_{\text{nominal}} \times CF}$

Burada:

• $L_{\text{gerekli}}$ = Gerekli radyatör uzunluğu (m)
• $Q_{\text{oda}}$ = Oda ısı kaybı (W)
• $Q_{\text{nominal}}$ = Metre başına nominal çıkış (W/m)
• $CF$ = Düzeltme faktörü (boyutsuz)

Radyatör Yüksekliği Seçimi

Yaygın yükseklikler ve tipik çıkışlar (Tip 22, $\Delta T = 50$ K):

Çözümlü Örnek

Oda Özellikleri:

• Isı kaybı: 1,500 W
• Besleme sıcaklığı: 75°C
• Dönüş sıcaklığı: 65°C
• Oda sıcaklığı: 20°C
• Radyatör tipi: Tip 22
• Radyatör yüksekliği: 600 mm

Adım 1: Ortalama Sıcaklık Farkını Hesaplayın

$\Delta T_{\text{ortalama}} = \frac{T_{\text{besleme}} + T_{\text{dönüş}}}{2} - T_{\text{oda}}$

$\Delta T_{\text{ortalama}} = \frac{75 + 65}{2} - 20 = 50 \text{ K}$

Adım 2: Düzeltme Faktörünü Hesaplayın

$CF = \left(\frac{\Delta T_{\text{ortalama,gerçek}}}{\Delta T_{\text{nominal}}}\right)^{1.3}$

$CF = \left(\frac{50}{50}\right)^{1.3} = 1.0$

(Standart koşullarda çalışırken düzeltme gerekmez)

Adım 3: Nominal Çıkışı Belirleyin

Tip 22, Yükseklik 600mm için:

• $Q_{\text{nominal}} = 1,400$ W/m (üretici verilerinden)

Adım 4: Gerekli Uzunluğu Hesaplayın

$L_{\text{gerekli}} = \frac{Q_{\text{oda}}}{Q_{\text{nominal}} \times CF}$

$L_{\text{gerekli}} = \frac{1,500}{1,400 \times 1.0} = 1.07 \text{ m}$

Adım 5: Standart Boyutu Seçin

Standart uzunluklar: 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000, 1200 mm

Seçilen: 1,200 mm (1.2 m)

Adım 6: Çıkışı Doğrulayın

$Q_{\text{gerçek}} = Q_{\text{nominal}} \times L \times CF$

$Q_{\text{gerçek}} = 1,400 \times 1.2 \times 1.0 = 1,680 \text{ W}$

✔ Çıkış gereksinimi aşıyor (1,680 W > 1,500 W) ✔

Seçim Kriterleri

Isı Çıkışı Gereksinimleri

1. Oda ısı kaybına uyun: Isı kaybı hesaplayıcı kullanarak hesaplayın
2. Güvenlik marjı ekleyin: Hızlı ısınma için %10-15
3. Aralıklı çalışmayı düşünün: Geri çekme sistemleri için +%20

Fiziksel Kısıtlamalar

• Duvar alanı: Mevcut uzunluğu ölçün
• Pervaz yüksekliği: Radyatör yüksekliği < pencere pervazı yüksekliği
• Mobilya boşluğu: 100-150 mm minimum
• Boru bağlantıları: TBOE, BBOE veya alt bağlantılar

Estetik Tercihler

• Tip 11: İnce profil, minimal
• Tip 21: Dengeli performans ve derinlik
• Tip 22: Standart seçim, iyi değer
• Tip 33: Maksimum çıkış, daha derin profil

Düşük Sıcaklık Sistemleri

Isı pompaları ve yoğuşmalı kazanlar için (düşük besleme sıcaklığı):

Çözüm: Daha büyük radyatörler veya yerden ısıtma kullanın

En İyi Uygulamalar

Tasarım

✔ Önce ısı kaybını hesaplayın - profesyonel yöntemler kullanın ✔ Uygun tipi seçin - çıkış ve alanı dengeleyin ✔ Düzeltme faktörlerini kontrol edin - gerçek çalışma sıcaklıkları için ✗ Tahmin etmeyin - küçük boyutlandırılmış radyatörler yeterince ısıtmayacaktır

Kurulum

✔ Pencerelerin altına ortalayın - optimal ısı dağılımı ✔ Boşlukları koruyun - duvarlardan/zeminden 100mm ✔ Sistemi dengeleyin - termostatik vanalar kullanın ✔ Havayı tahliye edin - kurulumdan sonra ve yıllık

Enerji Verimliliği

✔ Düşük akış sıcaklıkları - kazan verimliliğini artırır ✔ TRV kullanın - bölgeleme için termostatik radyatör vanaları ✔ Boruları yalıtın - dağıtım kayıplarını azaltın ✔ Düzenli bakım - temizleyin, tahliye edin, dengeleyin

Sorun Giderme

Sonuç

Doğru radyatör seçimi, konforlu ve verimli ısıtma sistemi çalışması için gereklidir. EN 442 ve DIN 4703 standartlarını takip etmek, oda ısı kaybını karşılayan uygun boyutlu radyatörler seçilmesini sağlar.

Temel çıkarımlar: Oda ısı kaybını doğru hesaplayın, gerçek çalışma sıcaklıkları için düzeltme faktörlerini uygulayın, uygun radyatör tipini ve yüksekliğini seçin, standart boyutları kullanın ve düzenli bakım ile sistem performansını koruyun.

Temel Çıkarımlar

• Oda ısı kaybını doğru hesaplayın—$Q_{\text{gerçek}} = Q_{\text{nominal}} \times CF$ formülünü kullanarak, gerçek çalışma sıcaklıkları için düzeltme faktörü $CF = \left(\frac{\Delta T_{\text{ortalama,gerçek}}}{\Delta T_{\text{nominal}}}\right)^{1.3}$ uygulayın
• Gerçek çalışma sıcaklıkları için düzeltme faktörlerini uygulayın—düşük sıcaklık sistemleri (55/45°C) standart sistemlerden (75/65°C) %46 daha az çıkış sağlar, daha büyük radyatörler gerekir
• Uygun radyatör tipini ve yüksekliğini seçin—Tip 11 (minimal), Tip 22 (standart), Tip 33 (maksimum çıkış), yükseklik 300-900mm arasında değişir
• Standart boyutları kullanın—uzunluklar 400-1200mm arasında standart boyutlarda mevcuttur, hesaplanan değerin üzerindeki en yakın boyutu seçin
• Fiziksel kısıtlamaları hesaba katın—duvar alanı, pervaz yüksekliği, mobilya boşluğu ve boru bağlantıları kurulumu etkiler
• Düzenli bakım ile sistem performansını koruyun—radyatörleri temizleyin, havayı tahliye edin, termostatik vanaları kontrol edin

İleri Öğrenme

• Isı Kaybı Rehberi - Radyatör boyutlandırmasından önce oda ısı kaybını hesaplama
• Sirkülasyon Pompası Rehberi - Isıtma sistemi pompalarını seçme
• Genleşme Tankı Rehberi - Kapalı sistem güvenlik bileşenleri
• Radyatör Seçim Hesaplayıcısı - Radyatör boyutlandırması için interaktif hesaplayıcı

Referanslar ve Standartlar

Birincil Standartlar

EN 442-1:2014 Radyatörler ve konvektörler - Teknik özellikler ve gereksinimler. Radyatör tasarımı, malzeme gereksinimleri ve performans özelliklerini belirtir.

EN 442-2:2014 Radyatörler ve konvektörler - Test yöntemleri ve derecelendirme. Radyatör test prosedürleri ve ısı çıkışı ölçüm yöntemlerini belirtir.

DIN 4703 Hidronik ısıtma sistemleri - Radyatör tasarımı ve boyutlandırması. Radyatör seçimi ve boyutlandırma metodolojisi sağlar.

Destekleyici Standartlar ve Kılavuzlar

CIBSE Guide B Isıtma sistemleri tasarımı. Radyatör seçimi, kurulumu ve sistem tasarımı konusunda kapsamlı rehberlik sağlar.

İleri Okuma

• ASHRAE Teknik Kaynakları - Amerikan Isıtma, Soğutma ve İklimlendirme Mühendisleri Derneği kaynakları
• ISO Standartları - Uluslararası Standardizasyon Örgütü ısıtma sistemi standartları

Not: Standartlar ve kodlar düzenli olarak güncellenir. Her zaman projenizin konumuna uygun mevcut kabul edilmiş sürümü kullandığınızı doğrulayın. Özel gereksinimler için yargı yetkisine sahip yerel makamlara danışın.

Sorumluluk Reddi: Bu rehber, uluslararası ısıtma standartlarına dayalı genel teknik bilgiler sağlar. Hesaplamaları her zaman geçerli yerel kodlarla doğrulayın ve gerçek kurulumlar için lisanslı profesyonellere danışın. Isıtma sistemi tasarımı yalnızca kalifiye profesyoneller tarafından yapılmalıdır. Bileşen derecelendirmeleri ve özellikleri üreticiye göre değişebilir.